Η παχυσαρκία είναι η συσσώρευση λίπους και η αντιμετώπισή της κρίνεται απαραίτητη, αφού είναι παράγοντας ρίσκου για πολλές ασθένειες. Η παχυσαρκία εμφανίστηκε τις τρεις τελευταίες δεκαετίες με μορφή επιδημίας κυρίως στις Δυτικού τύπου καταναλωτικές κοινωνίες.
Η παιδική και εφηβική παχυσαρκία εμφανίζεται ιδιαίτερα αυξημένη στην Ελλάδα τα τελευταία 20 χρόνια. Αυτή η αύξηση του σωματικού βάρους των παιδιών οφείλεται κυρίως στη λάθος διατροφή και στην υποκινητικότητα. Παρόλο που οι γενετικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο, το κύριο αίτιο του προβλήματος της παχυσαρκίας είναι ο τρόπος ζωής και η συμπεριφορά.
Οι χαρακτηρισμοί / όροι παχύσαρκος και υπέρβαρος συχνά χρησιμοποιούνται αδιακρίτως, αναφέρονται όμως σε διαφορετικές καταστάσεις. Όταν το βάρος του σώματος είναι έως 20% πάνω από το ιδανικό βάρος τότε το άτομο είναι υπέρβαρο. Στο υπέρβαρο άτομο, το βάρος είναι περισσότερο από το κανονικό για το ύψος του και συνιστάται να χάσει βάρος. Όταν το βάρος του σώματος είναι πάνω από το 20%, τότε το άτομο είναι παχύσαρκο. Οι παχύσαρκοι είναι μια κατηγορία υπέρβαρων των οποίων το βάρος μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υγεία τους.
Οι αιτίες της παχυσαρκίας είναι ποικίλες. Οι σημαντικότερες αιτίες είναι:
- Υπέρβαροι γονείς (κληρονομικότητα)
- Διατροφικές συνήθειες της οικογένειας / ατόμου, άγχος και επιλογές τροφών, διατροφικές συνήθειες της κοινωνίας, πρότυπα
- Χαμηλό κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο
- Περιορισμένη φυσική άσκηση
Η παχυσαρκία πολλές φορές είναι απόρροια της συναισθηματικής πείνας, δηλαδή του μέσου κάλυψης μιας συναισθηματικής ανάγκης. Τα παχύσαρκα άτομα μπορεί να αντιμετωπίσουν καταστάσεις (π.χ. αίσθηση μη ελκυστικότητας, χαμηλή αυτοεκτίμηση, στερεοτυπικές αντιδράσεις, πείραγμα, κοινωνική απομόνωση, κατάθλιψη, χαμηλότερο εισόδημα, προβλήματα στο γάμο) που να τα οδηγήσουν στην υπερκατανάλωση φαγητού. Κατά συνέπεια, η τροφή (συνήθως άχρηστες τροφές, όπως πατατάκια και γλυκά) γίνεται συνεργός στην αντιμετώπιση τέτοιων δυσκολιών και αρνητικών καταστάσεων. Έτσι, σε περιόδους μοναξιάς, το φαγητό μπορεί να γίνει φίλος, στη στεναχώρια μπορεί να προσφέρει ανακούφιση, στο θυμό μπορεί να παρέχει ηρεμία.