Η κατάθλιψη είναι μια διαταραχή διάθεσης που την χαρακτηρίζει πεσμένη διάθεση η οποία συνοδεύεται από χαμηλή αυτοεκτίμηση και έλλειψη ενδιαφέροντος ή χαράς σε αντικειμενικά χαρούμενες δραστηριότητες. Οι παράγοντες που συνεισφέρουν στην κατάθλιψη είναι ψυχολογικοί (π.χ. προσωπικότητα, προσωπική εικόνα), ψυχοκοινωνικοί (π.χ. κοινωνική απομόνωση, κοινωνική θέση, οικογενειακά προβλήματα), βιολογικοί και κληρονομικοί (π.χ. ιστορικό κατάθλιψης στην οικογένεια). Επίσης κάποιες συμπεριφορές, όπως μακροχρόνια χρήση ουσιών, μπορούν να χειροτερέψουν τα συμπτώματα της κατάθλιψης.
Διαγνωστικά κριτήρια:
- Καταθλιπτική διάθεση
- Έλλειψη ενδιαφέροντος
- Σημαντική απώλεια ή λήψη βάρους / αυξημένη ή μειωμένη όρεξη
- Προβλήματα στον ύπνο (αϋπνία ή υπερβολικές ώρες ύπνου)
- Ψυχοκινητικά προβλήματα (διέγερση ή επιβράδυνση)
- Κούραση ή έλλειψη ενέργειας
- Συναισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης ή ανάρμοστης ενοχής
- Μειωμένη ικανότητα σκέψης ή συγκέντρωσης
- Επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου, αυτοκτονικός ιδεασμός, απόπειρα αυτοκτονίας ή πλάνο αυτοκτονίας
Yπάρχουν διαφορετικές διαγνώσεις και τύποι κατάθλιψης, όπως διπολική διαταραχή (κατάθλιψη – μανία), μελαγχολική κατάθλιψη, κατατονική κατάθλιψη, επιλόχεια κατάθλιψη και εποχιακή διαταραχή διάθεσης. Ο ψυχολόγος κατά τη διαγνωστική αξιολόγηση συλλέγει το βιογραφικό και οικογενειακό ιστορικό του ατόμου και καταγράφει τα συμπτώματα που παρουσιάζει ώστε να αποκτήσει την κλινική εικόνα του ατόμου και να αναγνωριστούν οι σχετικοί παράγοντες που συνεισφέρουν και επιδρούν στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει. Η αλλαγή στον τρόπο σκέψης επιφέρει αλλαγή στις πράξεις και στα αρνητικά συναισθήματα. Αν κριθεί απαραίτητο, η ψυχοθεραπεία μπορεί να συνοδευτεί και με λήψη αντικαταθλιπτικών.